Doğruların anlaşılmasına karşı bir direnç varsa, yanlışı anlatmak daha kolaydır. Yani doğruyu değil, yanlışı anlat, nasıl olsa doğru anlaşılır!
Kanser ilaçları ve antibiyotiklerden yeni bir kolesterol düşürücü ilaç yaptım!...
Hepsi olmasa da, çoğu uzman en azından statinlerin (kolesterol düşürücülerin) bazı yan etkileri artık görüyorlar, 'yok öyle bir şey atıyorsun' filan demiyorlar artık, bu nedenle çıtayı biraz yükseltmek gerek!
Kolesterol ilaçlarının zararları konusunda
‘bilinç’ oluşturmak adına, çıtayı yükseltmek istememizin nedeni aslında
basit: Ben ve bazı dostlarım biliyoruz ki, kolesterol molekülü kalp damar
hastalıklarında molekül bazında masum ve kan kolesterolünü düşürmekte
kullanılan statin ilaçları hücre içinde kolesterol sentezini engelleyerek hücre
ölümlerine de neden oluyor.
Bundan çok daha kötü bir durum var: Biz yine biyolog
olarak biliyoruz ki, hücre içi steroid oluşum ve farklılaşamalarımız gün geçtikte ve yaşlandıkça
azalıyor, yani hücre içi steroid-kolesterol sistemimiz biz yaşlandıkça +18 (onsekiz) yaşındaki delikanlılık zamanlarımızdaki gibi
çalışmıyor artık. Yaşlandığınızda kanda kolesterol yüksek görünse de (göreceli) siz bu yüksekliğe aldanmayın, hücre içinde steroidler açısından işler ters gidiyor. Ve bazıları statin türevi ilaçlar kullanarak bu duruma deyim yerindeyse tuz-biber
ekiyorlar. Karaciğer (rejenerasyon) yeteneği ile durumu az çok kurtarıyor, ama durumu
kurtaramayan bir çok organ, doku ve hücrelerde yan etkiler kaçınılmaz olarak gelişiyor. Diyabet,
kanser, cinsel bozukluk, hafıza kaybı[1],
depresyon, böbrek hastalıkları vs, vs artıyormuş, bazıları için bu hiç önemli değil[2]. Söz konusu yan etkiler kanıttan bile sayılmıyor bazı kardiyologlara göre. Yetmezmiş gibi, bu yan
etkileri görmemek için hala utanmadan ‘kanıta dayalı tıp’ kavramının arkasına
saklanıyor. Yan etkiler de kardiyoloji kökenli dostlarımı ikna etmiyor, kanıttan sayılmıyor. Söz konusu arkadaşların kavrayamadığı nota
şu: Yan etkilerin kanıtlanması gerekmiyor, tam tersine ilacın etki mekanizmasının çok iyi
bilinmesi gerekiyor; bu aynı zamanda kolesterol düşürmek için neden bu ilacı
kullanmamanız gerektiğini gösteren en iyi kanıtınız!
Hücre içinde steroid metabolizmasını statin adı verdiğimiz ilaçla
engelleyerek hücreleri öldürüyorsunuz ve hücreleri öldürdüğünüzü hastalarınıza söylemiyorsunuz, kolesterolü düşürdüğünüzü söylüyorsunuz!
Steroidlerin ve steroid sentezi sırasında ve daha sonrasında
ortaya çıkması gereken biyokimyasalların, biyolojik fonksiyonlarını gerçekten
bilmediğinizi veya tam anlamadığınızı düşünmeye başladım. Söz konusu
biyokimyasalların eksikliğinde organizmada neler olabileceği üzerinde hiç bir yorum
yapamıyorsunuz. Hücre içinde steroid-kolesterol metabolizmasının önemini
anlamak, ‘statin kullanıldığında’ hangi
yan etkilerle başbaşa kalacağınızı da dolaylı olarak gösterir. Bu tartışmalarda biraz temel bilgiye, mantığa ve akıllı olmaya ihtiyaç var. Temel biyolojik kuralları unutup, mantığı bir yana bırakıp sadece
kanıt aramak da aptallığın farklı bir göstergesidir bana göre. Yani 500
metreden paraşütsüz düşen insanların öleceği mantıksal olarak kaçınılmaz; böyle bir
durumda kimse ‘sen bunu kanıtla, 500 metreden atla ve ölünebileceğini kanıtla, ve deney sayın da mümkünse 100 kişi olsun, tıp
kanıta dayalıdır ve benim bunu görmem gerekir ’ demek, tıbbın mantık, matematik ve akıl kurallarını hiçe sayması değil midir? Hücre içinde steroid ve kolesterol oluşumunu
engelleyerek hücreyi öldüreceksin ve sonra da bana hiç sıkılmadan ‘yan etkilerin çokluğunu,
statinlerin faydasız olduğunu sen bana kanıtla’ diyeceksin. Temel bilgi ve kanunların olmadıkları yerde 'kanıt' arayabilirsin, yoksa en saçma konularda bile mantık ve teorileri hiç kullanmadan kanıt istemek, işi yokuşa sürmekten, suyu bulandırmaktan başka bir şeye yaramaz. Bunları söyleyenlerin hepsi de az çok büyük beyin...
Ve bu durumu benim küçük beynim almıyor!
İçimden bir ses haykırıyor: ‘Hoca kendine
gel, hücreleri öldürüyorsun, sana daha
neyi kanıtlayayım? Daha da kötüsü, kandaki kolesterol yüksekliğinin hücre içi
kolesterol senteziyle ilişkili olmadığını, kan kolesterol yüksekliği sorunun
hücresel aşırı üretim değil, kanda kullanılmayan partiküllerden kaynaklanan
birikim sorunu olduğunu bileceksin, buna ragmen hücre içinde kolesterol
sentezini durdurmak için ilaç kullanacaksın ve bana ‘kanıta dayalı tıp’
konusunda muhteşem bilgiler vereceksin, bırak kalsın hoca, senin mantığın sana,
benim mantığım bana!’
Bu oyunu bitirmenin tek yolu var!
Ve ilaç şirketlerini
kıskanıyorum galiba, yıllardır ben debelenirken nedense bana güldüklerini hissediyorum çoğu zaman...
Bir kolesterol düşürücü
ilaç mı yapsam?
Bunca yıl bir şeyleri
anlatmaya çalışmaktansa, bir statin benzeri ilaç yapmak bence daha kolay, gerçekten
de kolay!
Piyasada antibiyotikler ve kanser ilaçları
zaten var. Bu ilaçlarla çok küçük dozlarda biraz ayarlamalar yapmam gerekir! Biliyorsunuz,
bir antibiyotiğin antibiyotik olması
için bakterinin veya hücrenin ölümüne yol açacak bazı temel canlılık mekanizmalarına müdahale gücüne sahip olması gerekir. Bu
çok farklı şekillerde olabilir. Hücre duvarını, nükleik asit sentezini, protein
sentezini ya da metabolik yollardan en az
birini etkisiz hale getirmelidir antibiyotikler ki, hücre ya da bakteri
rahatça ölsün. Kolesterol düşürücü olarak kullanılan statinler de metabolik yollardan
birini durdurur, doğrudan steroid-kolesterol sentezini hedef alarak hücreleri öldürür. Ve
ayrıca çok iyi biliyorsunuz ki
antibiyotikler de, statinler de aynı kökenden gelir[3]
genel olarak, bazı mantarlardan elde edilirler.
Olmaz diye hemen itiraz
etmeyin, bunu zaten benzer hastalıklarla uğraşan bir çok klinisyen, doktor ve
uzman kendi deneyimlerinden zaten
biliyordur! Antibiyotiklerle tedavi ettikleri birçok hastada kolesterol
düşüşlerini mutlaka tahlillerinde görmüşlerdir. Sadece
doktor ve akademisyenler değil, bir şekilde antibiyotiklerle veya kanser
ilaçlarıyla tanışmak zorunda kalan çoğu sıradan insanımızda antibiyotik ve
kanser ilaçlarının kolesterol düzeylerini düşürdüğünü görmüş olabilir!
Hemen hemen aynı
mekanizma, zaten kolesterol düşürücü statinlerle canlı
hücreleri (özellikle karaciğer) öldürmeden
kandaki kolesterol düzeyini asla düşüremezsiniz. Steroid sentezini engellemek
bu işin sadece söylenen doktorlara söylenen kısmı!
Söylenmeyen, cevap verilmeyen, asıl cevap
vermeniz gereken soru şu: ‘Steroid –kolesterol
sentezi engellenen bir hücrenin yaşama şansı var mıdır? Gerçekten merak ediyorum, bu konuda bir
fikriniz var mı?
Sizce hücre içinde steroid sentezi
durduktan sonra, hücreye ne oluyor?
Utanmadan sıkılmadan söylemeniz
gereken şu: ‘ Statinlerde, tıpkı antibiyotikler ve kanser ilaçları gibi mutlak
‘sitotoksik’ moleküllerdir.’
Statinlerin bazı inflamasyon olaylarda antibiyotikler gibi etkili olmasına, direnci artan tüberküloz bakterilerini [4]öldürmesine veya statinlerin kanser hastalarında faydalı olmasına[5] neden şaşırıyorsunuz ki? Bunda şaşıracak ne var? Ben sıradan bir biyolog olarak sizin ‘şaşkın durumunuza’ bakıp şaşırıyorum…
Statinlerin bazı inflamasyon olaylarda antibiyotikler gibi etkili olmasına, direnci artan tüberküloz bakterilerini [4]öldürmesine veya statinlerin kanser hastalarında faydalı olmasına[5] neden şaşırıyorsunuz ki? Bunda şaşıracak ne var? Ben sıradan bir biyolog olarak sizin ‘şaşkın durumunuza’ bakıp şaşırıyorum…
Beni yakından tanıyanlar bilir, ortalarda görünmeyi
de pek sevmem, birileriyle bilimsel de olsa kavga etmeyi de sevmem. Ama insanlara
mutlak bir şekilde zarar verdiğini düşündüğüm bir konuda mantıksız ve aptalca
düşüncelere de fazla tahammül etmemi benden beklemeyin, o kadar alçakgönüllü değilim: Statin kullanarak
insanlara faydalı olmuyorsunuz, insanlara faydadan çok zarar veriyorsunuz!
Asıl konu başlığımıza gelelim:
Büyük ilaç şirketlerinin
bol sıfırlı teklifini bekliyorum.
Kanser ilaçlarından ve
antibiyotiklerden oluşan karma bir kolesterol düşürücü ilaç yaptım. Statinlerin
yan etkileri gibi çok azıcık bir yan etki
mekanizması var. Özellikle karaciğer hücrelerini yavaşça,
çaktırmadan öldürerek kolesterolü
düşürüyor. Merak etmeyin karaciğerin
rejenerasyon (kendini yenileme) yeteneği de bizi destekliyor, ölen hücrelerin
yerini belli bir süre sonra yenileri alıyor, sonra ilaç yeniden hücreleri
öldürüyor ve bu böyle devam ediyor, çok
ciddi yan etkilerin çıkması da uzun zaman alıyor.
Benim 'Megamegalostatin' adını verdiğim kolesterol düşürücü ilaca da destek verir misiniz?
Mevlüt Durmuş
Dipnot ve kaynaklar
[1] http://articles.washingtonpost.com/2013-03-11/national/37615693_1_statins-memory-problems-cognitive-decline
[2] http://www.bmj.com/content/346/bmj.f880
[3] http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0531513103020417
[4] S. Jerwood and J. Cohen (2007).Unexpected
antimicrobial effect of statins. Journal of Antimicrobial ChemotherapyVolume61,
Issue2Pp. 362-364 (abst)(http://jac.oxfordjournals.org/content/61/2/362.short )
[5] http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23490341
[6]
http://www.webmd.com/cholesterol-management/news/20130319/high-dose-statins-linked-to-acute-kidney-damage
